The Role of Religious and Spiritual Factors in Coping with Psychosocial Problems in Refugee Adolescents
Article Sidebar
DOI:
10.12730/is.1320339Abstract
Adolescence is a challenging time when individuals experience rapid physical, emotional, and spiritual changes. This period may bring both opportunities and challenges. The situation may become more difficult when adolescents live in difficult circumstances, such as migration. Spending adolescence in refugee circumstances can lead to negative and traumatic situations for adolescents. The purpose of this study is to examine the psychosocial adjustment of refugee adolescents and to determine how they deal with trauma and negative experiences and how they cope with negative situations. This study aimed to understand the extent to which adolescent refugees who struggle with psychosocial problems resort to religious and spiritual methods and what coping styles they implement. Therefore, qualitative research was conducted through semistructured interviews with 50 adolescent refugees aged 11-19 years from different neighborhoods of Istanbul. To ensure the homogeneity of the study, attention was given to the age of the participants and to include both male and female participants. According to the results of the study, the most common psychosocial problems to which refugee adolescents are exposed are witnessing war, death, the loss of loved ones, and being forced to migrate. The participants had issues related to security, basic human needs, health, education, and housing. However, refugee adolescents were likely to use positive coping styles, including praying, reading the Qurʾān, gratitude, patience, and attributing good. The findings show that religious and spiritual factors are important for refugee adolescents’ attempts to cope with psychosocial problems. In addition, positive religious coping styles are significant for posttraumatic growth and development.
References
Akbaş, Emrah. “Göç ve Sosyal Politikalar”. Göç ve Uyum Sempozyumu KADEM Gözlem Raporu. 11-12. Ankara: KADEM, 2017.
Akdemir, Ayşegül. “Syrians in Turkey: A Review of Literature”. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 5/1 (2019), 323-336.
Akkır, Ramazan. “Din, Sosyalleşme ve Toplumsal Uyum: Suriyeli Mülteciler Örneği”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Degisi 11/2 (2019), 953-971.
Altınışık, Esra. Suriyeli Ergenlerde Travma Sonrası Büyüme ve Psikolojik Problemler ile İlişkili Faktörler. İstanbul: İbn Haldun University, Graduate School of Education, Master’s Thesis, 2020.
APA, American Psychological Association. Crossroads: The Psychology of Immigration in the New Century: Report of the Presidential Task Force on Immigration. Washington: American Psychological Association, 2012. http://www.apa.org/topics/immigration/immigration-report.pdf
Arslan, İbrahim - Bozgeyik, Yusuf - Alancıoğlu, Erdal. “Göçün Ekonomik ve Toplumsal Yansımaları: Gaziantep’teki Suriyeli Göçmenler Örneği”. İlahiyat Akademi 4 (2016), 129-148.
Atkinson, Rita L. - Atkinson, Richard C. - Hilgard, Ernest R. Introduction to Psychology. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1983.
Ayten, Ali. Tanrı’ya Sığınmak. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
Ayten, Ali - Sağır, Zeynep. “Dindarlık, Dinî Başa Çıkma ve Depresyon İlişkisi: Suriyeli Sığınmacılar Üzerine Bir Araştırma”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47(2014), 5-18. https://doi.org/10.15370/muifd.86222
Ayten, Ali - Yıldız, Refik. “Dindarlık, Hayat Memnuniyeti İlişkisinde Dinî Başa Çıkmanın Rolü Nedir? Emekliler Üzerine Bir Araştırma”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 16/1 (2016), 281-308.
Ayten, Ali - Göcen, Gülüşan - Sevinç, Kenan - Öztürk, Eyyüp Ensar. “Dini Başa Çıkma, Şükür ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi: Hastalar, Hasta Yakınları ve Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 12/2 (2012), 45-79.
Basut, Ebru. “Stres, Başa Çıkma ve Ergenlik”. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 13/1 (2006), 31-36.
Batan, Sabriye Nazlı - Ayten, Ali. “Dinî Başa Çıkma, Psikolojik Dayanıklılık ve Yaşam Doyumu İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 15/3 (2015), 67-92.
Batan, Sabriye Nazlı. Yetişkinlerde Psikolojik Dayanıklılık ve Dini Başa Çıkmanın Yaşam Doyumuna Etkileri. İstanbul: Marmara University, Institute of Social Sciences, PhD Dissertation, 2016.
Berry, John W. “A Psychology of Immigration”. Journal of Social Issues 57/3 (2001), 615-631. https://doi.org/10.1111/0022-4537.00231
Bulut, Hasan. “Kur’an Bağlamında Sabır ve Şükür İlişkisi”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16 (Aralık 2020), 338-355. https://doi.org/10.34085/buifd.809901
Can, Neslihan. Başa Çıkma Davranışına Kaynak Oluşturan Dini İnanç ve Değerler Üzerine Bir Değerlendirme. Bursa: Uludağ University, Institute of Social Sciences, Master’s Thesis, 2019.
Canşı, Firdevs. “Psikoterapi Sürecinde Manevi Temelli Müdahaleler”. Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi 4 (December 2021), 97-111.
Cengiz, Erdi. Suriyeli Ortaokul Öğrencilerinin Psikososyal Uyum Sorunları ile Demografik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mersin: Çağ University, Institute of Social Sciences, Master’s Thesis, 2018.
Cesur, Nur. Hemodiyaliz Hastalarında Travma Sonrası Büyüme. Din ve Maneviyat: Karşılıklı İlişki Üzerine Nitel Bir Araştırma. İstanbul: Marmara University, Institute of Social Sciences, Master’s Thesis, 2021.
Chan, K. Jacky - Young, Marta Y. - Sharif, Noor. “Well-Being After Trauma: A Review of Posttraumatic Growth Among Refugees”. Canadian Psychology/Psychologie canadienne 57/4 (2016), 291-299. https://doi.org/10.1037/cap0000065
Cobb, Cory L. - Branscombe, Nyla R - Meca, Alan - Schwartz, Seth - Xie, Dong - Zea, Maria C.- Molina, Ludwin E. – Martinez, Charles R. Jr. “Toward a Positive Psychology of Immigrants”. Perspectives on Psychological Science 14/4 (2019), 619-632. https://doi.org/10.1177/1745691619825848
Çağrıcı, Mustafa. “Tevekkül”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 41/1-2. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
Çelenk, Burcu - Peker, Adem. “Ergenlerde Benlik Saygısının, Stresle Başa Çıkma Tarzları ile Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkideki Aracılık Rolü”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 7/4 (Nisan 2020), 147-162.
Demirkapı, Esra Ş. Çocukluk Çağı Travmalarının Duygu Düzenleme ve Kimlik Gelişimine Etkisi ve Bunların Psikopatolojiler ile İlişkisi. Aydın: Adnan Menderes University, Graduate School of Health Sciences, Master’s Thesis, 2013.
Dinçel, Esen. Ergenlik Dönemi Gelişimsel Ödevleri ve Psikolojik Problemler. Ankara: Ankara University, Institute of Social Sciences, Master’s Thesis, 2006.
Doğan, Mebrure. Sabır Psikolojisi: Pozitif Psikoloji Bağlamında Bir Araştırma. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2016.
Doğrusanık, Hanife Büşra F. Beş Oturumluk Bir Psikososyal Destek Programının Mülteci ve Türk Ortaokul Öğrencileri Üzerinde Etkisi: Sultanbeyli Örneği. İstanbul: Üsküdar University, Institute of Social Sciences, Master’s Thesis, 2020.
Ekşi, Halil. Başaçıkma, Dini Başaçıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma: Eğitim, İlahiyat ve Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Karşılaştırılması. Bursa: Uludağ University, Institute of Social Sciences, PhD Dissertation, 2001.
Elkind, David. “Erik Erikson’s Eight Ages of Man”. New York Times Magazine 5 (1970), 1-27.
Eryılmaz, Ali. “Ergenlik Döneminde Stres ve Başa Çıkma”. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6/2 (2009), 20-37.
Eryücel, Sema. Yaşam Olayları ve Dini Başa Çıkma. Ankara: Ankara University, Institute of Social Sciences, PhD Dissertation, 2013.
Foka, Sevasti - Hadfield, Kristin - Pluess, Michael - Mareschal, Isabelle. “Promoting Well-Being in Refugee Children: An Exploratory Controlled Trial of a Positive Psychology Intervention Delivered in Greek Refugee Camps”. Development and Psychopathology 33/1 (2021), 87-95. https://doi.org/10.1017/S0954579419001585
Gander, Mary J. - Gardiner, Harry W. - Bass, George M. Child and Adolescent Development. Boston: Little, Brown, 1981.
Gill, Carman S. - Casey A. Barrio Minton - Jane E. Myers. “Spirituality and Religiosity: Factors Affecting Wellness among Low-Income, Rural Women”. Journal of Counseling & Development 88/3 (2010), 293-302. https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2010.tb00025.x
Göcen, Gülüşan. Şükür: Pozitif Psikolojiden Din Psikolojisine Köprü. İstanbul: DEM Yayınları, 2014.
Göçmez, Ensar. Göç ve Kente Uyum Sürecinde Kimlik İnşası ve Din: Zeytinburnu Afganistan Özbekleri Örneği. Kayseri: Erciyes University Institute of Social Sciences, PhD Dissertation, 2022.
Güleçer, Esra. Üniversite Öğrencilerinde Travma Sonrası Büyümenin Yordayıcıları Olarak Kendini Toparlama Gücü ve Dengeli Yaşam Algısı. Kocaeli: Kocaeli University, Institute of Social Sciences, Master’s Thesis, 2021.
Güler, Özlem Aydın. “Depresyon Belirtileri ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri ile Dindarlıkla İlgili Bazı Değişkenler Arasındaki İlişki”. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi 8 (2016), 6-18.
Güler, Özlem. “Dini İnanç ve Psikolojik Sağlık İlişkisine Dair Bir Değerlendirme”. Toplum Bilimleri Dergisi 4/8 (December 2010), 95-105.
Gündüz, Turgay. “Ergenlik Dönemi Din Eğitimi”. Etkili Din Öğretimi. Edited by Şaban Karaköse. 73-102. İstanbul: TİDEF Yayınları, 2nd Edition, 2010.
Gürses, İbrahim - Kılavuz, M. Akif. “Erikson’un Psiko-Sosyal Gelişim Dönemleri Teorisi Açısından Kuşaklararası Din Eğitimi ve İletişiminin Önemi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 20/2 (2011), 153-166.
Hart, Daniel - Carlo, Gustavo. “Moral Development in Adolescence”. Journal of Research on Adolescence 15/3 (2005), 223-233. https://doi.org/10.1111/j.1532-7795.2005.00094.x
Haşimoğlu, Ayşe - Aslandoğan, Alp. “Lise Öğrencilerinin Ergenlik Dönemi Sorunları ve Duygu Düzenleme Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Academic Review of Humanities and Social Sciences 1/2 (2018), 71-83.
Herman, Judith. Trauma and Recovery: The Aftermath of Violence from Domestic Abuse to Political Terror. New York: Basic Books, 2015.
Hökelekli, Hayati. Psikolojiye Giriş. Bursa: Emin Yayınları, 5th Edition, 2015.
Jung, Carl G. (2010). Memories, Dreams, Reflections. United States of America: Oxford City Press, 2010.
Kara, Büşra. “Kur’an’da Olumsuz Duyguların Kontrolü”. Journal of Analytic Divinity 5/1 (2021), 150-176. https://doi.org/10.46595/jad.874067
Karaca, Faruk. Dinî Gelişim Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 2016.
Karakaş, Ahmet Canan - Koç, Mustafa. “Stresle Başa Çıkma ve Dini Başa Çıkma Yöntemleri Arasındaki İlişki: Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 3/3 (2014), 610-631. https://doi.org/10.15869/itobiad.88954
Karakaya, Handan. “Türkiye’de Göç Süreci ve Suriye Göçünün Etkileri”. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 4/2 (2020), 93-130.
Karakaya Aydın, Şuheda. Arap Zorunlu Göçmenlerde Travmatik Yaşantılar, Göç Sonrası Yaşam Zorlukları ve Manevi Başa Çıkma ve Sosyal Destek Bağlamında Psikolojik Dayanıklık. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf University, Graduate School of Education, Master’s Thesis, 2019.
Kavas, Erkan. “Dini Tutum, Stresle Başa Çıkma İlişkisi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 37 (June 2013), 143-168.
Kirman, Mehmet A. - Dölek, İlbey (ed.). Göç ve Din: Disiplinlerarası Bir Yaklaşım. Ankara: Astana Yayınları, 2020.
Koç, Mustafa. “Diasporik Yaşamın Psiko-Anatomisi – IV: Müslüman-Türk Göçmenlerin Kimlik-Anomi-Sosyal Dışlanma Biçimlenmeleri Üzerine Nitel Bir Çalışma”. Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/2 (2017), 295-348.
Koenig, Harold G. “Religion, Spirituality, and Health: The Research and Clinical Implications”. International Scholarly Research Network (2012), 1-33. https://doi.org/10.5402/2012/278730
Korkmaz, Sezai. “Olumlu ve Olumsuz Dini Başa Çıkma, Sosyal Medya Bağımlılığı ve Yalnızlık İlişkisi”. Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 7/1 (2021), 237-271. https://doi.org/10.47424/tasavvur.883693
Kula, Naci. “Deprem ve Dini Başa Çıkma”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (Haziran 2002), 234-255.
Kulaksızoğlu, Adnan. Ergenlik Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2005.
Kurçak, Ayşe Kesen. Türk Toplumunda Suriyeli Göçmenleri Kabul ve Uyumda Dindarlığın Rolü. Adana: Çukurova University Institute of Social Sciences, PhD Dissertation, 2022.
Mann, J. R. - McKeown, R. E. - Bacon, J. - Vesselinov, R. - Bush, F. “Religiosity, Spirituality and Antenatal Anxiety in Southern US Women”. Archives of Women’s Mental Health 11 (2008), 19-26. https://doi.org/10.1007/s00737-008-0218-z
Marcia, James E. “Identity in Adolescence”. Handbook of Adolescent Psychology. 159-187. Edited by J. Aderson. New York: Wiley, 1980.
Naja Wadith J. – Aoun, Michaelangelo P. - El Khoury, Eliane – Abdallah, Fabiola J. Bou – Haddad, Ramzi S. “Prevalence of Depression in Syrian Refugees and the Influence of Religiosity”. Comprehensive Psychiatry 68 (July 2016), 78-85. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2016.04.002
Onur, Bekir. Gelişim Psikolojisi. Ankara: İmge Yayınları, 4th Edition, 1997.
Orhan, Filiz - Dağcı, Abdullah. “Ergenlikte Dini Kimliğin İnşası: Sosyal Öğrenme Kuramı Açısından Bir Değerlendirme”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/7 (June 2015), 115-132.
Özcan, Zeynep. “Mülteci Öğrencilerin Kültürel Uyumları ile Dinî Başa Çıkmaları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23/1 (June 2019), 127-147. https://doi.org/10.18505/cuid.510680
Ulaşan Özgüle, E. Tuna - Sümer, Nebi. “Ergenlikte Duygu Düzenleme ve Psikolojik Uyum: Duygu Düzenleme Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması”. Türk Psikoloji Yazıları 20/40 (2017), 1-18.
Pargament, Kenneth I. “God Help Me: Toward a Theoretical Framework of Coping for the Psychology of Religion”. Research in the Social Scientific Study of Religion 2 (1990), 195-224.
Rieben, Isabelle - Huguelet, Philippe - Lopes, Francesco - Mohr, Sylvia - Brandt, Pierre-Yves. “Attachment and Spiritual Coping in Patients with Chronic Schizophrenia”. Mental Health, Religion & Culture 17/8 (September 2014), 812-826. https://doi.org/10.1080/13674676.2014.908045
Sağır, Zeynep. “Kültürleşme, Dini Başa Çıkma ve Yaşam Memnuniyeti: Türkiye’de Yaşayan Yabancı Öğrenciler Üzerine Nicel Bir Araştırma”. Kilitbahir 17 (2020), 5-37. https://doi.org/10.5281/zenodo.4033461
Salo, Jari A. - Qouta, Samir - Punamäki, Raija-Leena. “Adult Attachment, Posttraumatic Growth and Negative Emotions among Former Political Prisoners”. Anxiety, Stress, and Coping 18/4 (2005), 361-378. https://doi.org/10.1080/10615800500289524
Sayıl, Melike - Uçanok, Zehra - Güre, Ayşen. “Erken Ergenlik Döneminde Duygusal Gereksinimler, Aileyle Çatışma Alanları ve Benlik Kavramı: Betimsel Bir İnceleme”. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 9/3 (2002), 155-166.
Set, Turan - Dağdeviren, Hamdi Nezih - Aktürk, Zekeriya. “Ergenlerde Cinsellik”. Genel Tıp Dergisi 16/3 (2016), 137-141.
Sirkeci, İbrahim - Göktuna Yaylacı, Filiz. “Küresel Hareketlilik Çağında Göç Kuramları ve Temel Kavramlar”. Kuramsal ve Uygulama Boyutları ile Türkiye’de Sığınmacı, Mülteci ve Göçmenlerle Sosyal Hizmetler. Edited by Filiz Göktuna Yaylacı. 15-39. London: Transnational Press, 2019.
Spinks, G. Stephens. Psychology and Religion (An Introduction to Contemporary Views). London: Methuen & Co Ltd., 1963.
Sulhan, Nazan. Çocukluk Çağı Travmalarının Yaşam Kalitesi ile İlişkisinde Üstbilişlerin Aracı Rolü. İstanbul: Işık University, Graduate School of Education, Master’s Thesis, 2021.
Şahin, Şükriye - Çövener Özçelik, Çağrı. “Ergenlik Dönemi ve Sosyalleşme”. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 5/1 (2016), 42-49.
Tamer, Mehmet - Birvural, Ali. “Zorunlu Göçlerin Toplumlarda Oluşturduğu Problemler”. Zorunlu Göçler ve Doğurduğu Sosyal Travmalar. 1-10. Edited by Vahap Özpolat. Ankara: Hegem Yayınları, 2018.
Tarhan, Nevzat. İnanç Psikolojisi ve Bilim: Ruh, Beyin ve Akıl Üçgeninde İnsanoğlu. İstanbul: Timaş Yayınları, 2019.
Taşçi Yıldırım, Emine - Atar, Armağan. “İslam Ahlak Filozof ve Düşünürlerinde Üzüntüyle Başa Çıkma Yöntemleri”. Bilimname 49 (2023), 75-115. https://doi.org/10.28949/bilimname.1226044
Torun, Talip. “Krize İlişkin Olumsuz Algılamaların Finans Sorumlularının Ruhsal ve Fiziksel Sağlıkları Üzerindeki Etkisi: Algılanan Sosyal Desteğin Rolü”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 33 (2015), 295-314.
Türkmen, Merve. İlk Dönem Çocuk Ergenlerin (11-14 Yaş Arası) Alışveriş Davranışlarında Rol Model Etkisinin İncelenmesi. Sakarya: Sakarya University, Institute of Social Sciences, Master’s Thesis, 2014.
Ulu, Mustafa - Çelik, Harun. “Suriyeli Mültecilerin Kullandıkları Başa Çıkma Yöntemleri ile Dindarlıkları Arasındaki İlişki”. Bilimname 40 (2019), 273-311. https://doi.org/10.28949/bilimname.646577
Unterrainer, Human F. - Lewis, Andrew J. - Fink, Andreas. “Religious/Spiritual Well-Being, Personality and Mental Health: A Review of Results and Conceptual Issues”. Journal of Religion and Health 53/2 (2014), 382-392. https://doi.org/10.1007/s10943-012-9642-5
Yağcı, Filiz - Sezgin, Esin. “Ergenlerin Manevi Zekaları ile Psikolojik Dayanıklılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi 5/2 (2021), 232-252. https://doi.org/10.52115/apjir.943876
Yavuz, Kerim. Günümüzde İnancın Psikolojisi. Ankara: Boğaziçi Yayınları, 2013.
Yavuz, Özge. Çocukluk Çağı Travmalarının Psikolojik Belirtileri ile Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Arasındaki İlişkide Psikolojik Dayanıklılık ve Özyeterliliğin Aracı Rolü. İstanbul: İstanbul Arel University, Graduate School of Education, Master’s Thesis, 2021.
Yörükoğlu, Atalay. Çocuk ve Ruh Sağlığı: Çocuğun Kişilik Gelişimi Yetiştirilmesi ve Ruhsal Sorunları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1978.